GASLİGHTİNG !
Her gün yeni bir şey öğreniyoruz ! Her gün değişiyor, dönüşüyor farklı kalıplara sığmaya çalışıyoruz. Sürekli kafamızdan türlü entrikalar ve senaryolar geçiyor. Bunları düşüncelerimizde şekillendirip kesip biçiyoruz. Sonrada biçtiğimiz bu elbiseleri, zorla birilerine giydirmeye çalışıyoruz. Bu durum insanların fena halde canını sıkıyor.
Şimdi sizlere, akıl almaz ve oldukça tehlikeli bir manipülasyon tekniğinden bahsetmek istiyorum, GASLİGHTİNG...
Psikolojik manipülasyon ve taciz yöntemi olan Gaslighting, adını Gas Light (Gaz Lambası) adlı 1938 yapımı bir filmden almaktadır. Gaslighting yaşanan ikili ilişkilerde baskın olan birey idealleştirme, değersizleştirme ve gözden çıkarma şeklindeki üç aşamayı izliyor.
Gaslighting, bireyin kendi hafıza, algı ve akıl sağlığını sorgulayıp irdelemeye iten bir çeşit kötü yönlendirme olarak tanımlanmaktadır. Bireyde veya seçilen grupta şüphe uyandırma, kalcı inkâr, çelişki ve yalan yoluyla peyderpey dikte ediliyor ve fark edilmesi kimi zaman güç oluyor.
Peki, böyle bir manipülasyona maruz kaldığınızı nereden anlarsınız ? Özellikle karşınızdaki kişi bu davranışları sergiliyorsa, bir manipülasyonla karşı karşıya olmanız olası...
*Söylediği bir şeyi söyledikten sonra, cümleleri ile yüzleştirilince "Ben asla öyle bir şey demedim" demesi.
*Defalarca belli bir olaydan veya söylemden kırıldığınızı anlatmanıza rağmen sizi üzüp kırdıktan sonra "Çok abartıyorsun, fazla dramatiksin" demesi.
*Size hakaret ettikten sonra "Hep sen beni sinirlendirip bu hale getiriyorsun" demesi.
*Suçlanacak çok şeyi olmasına rağmen "Hep beni suçluyorsun, sanki sen suçsuzsun" demesi.
*Sizi üzüp, ağlatıp, kırıp "Sen histeriksin, başkaları görse bu halini bana acırdı, senin deli olduğunu düşünürdü" demesi.
*Sizin için çok önemli olmasına rağmen bir konu için "Bir daha bu saçmalığı dinlemeyeceğim" deyip, sizi söyledikleriniz veya inandıklarınızın saçmalık olduğuna inandırması.
*Emin olduğunuz bir hatıra konusunda "Hayır sen yanlış hatırlıyorsun" demesi.
*"Hep negatifsin", "Çok kötümsersin", "Daha önce de kız/erkek arkadaşlarım oldu, hiç biri senin gibi değil" diyerek inanç, his ve fikirleriniz konusunda sizi şüpheye düşürmesi.
*Kafanız hep karışık mı, "Ben ne yaptım, yanlış mı davrandım" gibi sorular kafanızı devamlı kurcalıyor mu?
*Durumu kurtarmak, anlık huzur bulmak için yalan söylediğiniz oluyor mu?
*Hır çıkmasın diye sustuğunuz, doğruluğunuzu savunacak, savaşacak gücü bile bulamadığınız oluyor mu?
*Mutlu bir hayat için ümidiniz kalmadı mı?
*Devamlı yeterince iyi bir insan, iyi bir sevgili, iyi bir arkadaş olup olmadığınızı sorguluyor musunuz?
*Ne yaparsanız yapın yeterince iyi olmadığınızı, hatta hep kötü yapıyor olduğunuz hissine kapılıyor musunuz?
*Sanki eskiden daha özgüvenli, mutlu ve geleceğe karşı ümidiniz vardı da şimdi yokmuş gibi düşünüyor musunuz? Kendinizi tanımadığınız hissine kapılıyor musunuz ?
Bunların bir çoğunu bende yaşıyorum diyorsanız, o zaman durum çok ciddi. Çünkü bir çıkmaza saplanmış durumdasınız.
Unutmayalım ki, hepimiz bu tür bir manipülasyona maruz kaldık veya kalabiliriz; ama bugün, ama yarın. Üstelik yalnızca sevgilimiz veya eşimiz tarafından değil, arkadaşlarımız, ülkeyi yönetenler, hatta ailemiz tarafından bile kasıtlı olmasa dahi ,bu şekilde manipüle edilebilir, hatta ve hatta farkında olmadan başkalarını aynı şekilde manipüle edebiliriz.
Dolayısıyla hem mağdur olmamak, hem de kimseyi mağdur etmemek için, bu konu hakkında ne kadar çok şey bilirsek ve ne kadar çok insanı bilinçlendirirsek, o denlide farkındalık yaratmış oluruz. Aksi takdirde sonuçları psikolojik açıdan çok yıkıcı ve yıpratıcı olabilir diyor bu işin uzmanları...
SEVTAP KÜRKÇÜOĞLU
*****
(5846 sayılı FSEK tarafından saklıdır)
